Lütfen aramak istediğiniz kelimeyi yazıp Enter tuşuna basın..

Logo

Kullandığımız dil; bugün ne olduğumuzu, yarın ne olacağımızı belirler..

 MENÜ

KAVRAM

(Genel kabul görmüş anlamı)

ETİMOLOJİ / KÖKEN / KAYNAK

(Etimoloji, köken, kaynak vb bilgiler)

YÜKLENEN ANLAM VE SORUNLAR

(Anlam kayması yoluyla kazandığı anlam ve yol açtığı sorunlar)

 

Bir öğretinin omurgası sayılabilecek, ayrıntılarından arındırılmış temel belirleyicilerine verilebilecek addır. "Kurucu ilke" kavramı niçin önemlidir? Her öğreti (ister bilimsel, ister siyasi, ister dini vd) ister istemez çok sayıda ve birbirleriyle bağlantılı tanımlamalar içerir. Bu tanımlamalarla karşılaşan kişiler ise -bireysel özellikleri nedeniyle- mutlaka en temel (olmazsa olmaz) ilkelerle değil, kendi özelliklerinin çağırdığı ayrıntılar yoluyla öğretiyi algılar ve ondan sonraki karşılaşmalarında o ilk algıları birer "hatırlama etiketi" olarak kullanır. böylece zaman içinde, öğreti ana belirleyicilerinden sıyrılıp ayrıntılarıyla tanınır hale gelebilir. Tabii her kişi aynı etiketleri kullanmayacağı için, aynı bir öğreti onu algılayanların zihinlerinde ayrı bir öğreti haline gelir. Ana öğretiylekısmen ilgili, ama o öğretinin temel ilkelerinden ayrılmış olarak. Bu bir çeşit yozlaşmadır. Bu tür bir yozlaşmadan geri dönmek mümkün müdür? Evet! Sadece şu basit soru (ısrarla) sorularak kurucu ilkeler hatırlanıp ön plana çıkarılabilir. Bir öğretiyi savunan, onu öğreten ya da öğrenen kişilerin ilk sormaları gereken soru "öğretinin kurucu ilkeleri ne(ler)dir?" sorusudur. Cumhuriyet, demokrasi, laiklik, İslamiyet, Hristiyanlık vb öğretiler konusunda bu basit soru'nun sorulmayışı hemen hepsinin "kurucu ilkeleri" yerine ayrıntılarının ön planda algılanmasına, bunun da dönerek aynı öğretiye bağlı olduğuna inanan kişilerin aralarındaki derin anlaşmazlık ve çatışmalara dönüşebilmektedir.

 

Yorumlar

Tinaz Titiz

3.05.2020 13:28:41

İslamiyetin kurucu ilkeleri konusunda bir çalışma için bkz. http://bit.ly/2MVahyO.

Bu kavrama en yakın kavram maxim (bkz. https://www.wikiwand.com/en/Maxim) kavramıdır.

Yorumlar