Lütfen aramak istediğiniz kelimeyi yazıp Enter tuşuna basın..

Logo

Kullandığımız dil; bugün ne olduğumuzu, yarın ne olacağımızı belirler..

 MENÜ

KAVRAM

(Genel kabul görmüş anlamı)

ETİMOLOJİ / KÖKEN / KAYNAK

(Etimoloji, köken, kaynak vb bilgiler)

YÜKLENEN ANLAM VE SORUNLAR

(Anlam kayması yoluyla kazandığı anlam ve yol açtığı sorunlar)

Evren: (1) Sonsuz uzay ve içindeki gök varlıklarının tümü. Eş anlamlı eski dilde kaina,  kozmos (2) düzenli ve uyumlu bir bütün olarak düşünülen tüm varlıklar. (3) mecazi. kişinin içinde yaşadığı, ilişkide bulunduğu ortam olarak anlamlandırılıyor.

Evren tasavvuru, zihinsel kurgu (mindset) olarak da kullanılıyor. Yukardaki (3) nolu mecazi karşılıkla ilişkili bir anlam yüklenmektedir. Muhtemelen tüm varlıkların –bu arada insanın- doğuşundan itibaren en güçlü arzularından birisi, içine doğduğu –her türlü- ortamı, en genel deyimle “evreni” duyu organları ve aklının verili kapasitesi yardımıyla canlandırmak (tasavvur etmek), bunun için de yine kendi doğasına uygun yollarla sorular üretmek ve cevaplarını aramak olmuş görünüyor.

Kendini ancak böylece güvende hissedebiliyor. Bu tasavvur o varlığın doğası kadar, içine doğduğu fiziki ve sosyal ortamlara da bağlı olacak; böylece bazıları son derece meraklı, öğrenmeye açık ve öğrenmeyi yaşamının önemli amaçlarından birisi haline getirirken, bir başka ortama gelmiş olanlar donuk, meraksız, hatta kendi donukluğunu başkalarına da benimsetmeyi yaşam amacı haline getirmiş olabileceklerdir. Bunlardan, evren tasavvurlarının bu yapısının farkına varıp içindeki öğeleri sorgulamayı --gerektiğinde kısmen ya da bütünüyle değiştirmeyi-- akıl edebilen şanslılar olabileceği gibi, yaşamı boyunca onu hiç düşünmeyip sürüklenmişler de olabilir. 

Bireyin evren içerisinde kendi yerini belirleyip, karar ve eylemlerini yürüttüğü bireysel yol haritasına verilen ad olarak da görülebilir. "Her insan sorularına cevap arar ve gerek arkadaş söylemi, gerekse kitap, hoca dedi ki, dinimizin emri vb. yoluyla buldukları içinden seçtikleriyle bir evren tasavvuru oluşturur; bunu tüm yaşamı boyunca sürdürür ve giderek oluşan tasavvura uygun düşen (ona aykırı düşmeyen) cevapları eklemler. Burada anahtar faktör “tembellik”tir. Yaşamının herhangi bir anına kadar ördüğü evren tasavvurunu silip yeni bir gözlemi çevresinde yeniden işe girişmeye razı olmak yerine, zihindeki kuşku lobunu “selektif inaktivite” konumuna getirir." (https://tinaztitiz.com/8037yazısından alıntıdır) 

<<Evren tasavvuru" kavramı içinde, bireyci - egoist dünya görüşü ya da  insan olarak kendisini varlıklar alemindeki unsurlardan sadece birisi olarak görmek gibi uçlar da  yer alıyor.  (Necati Saygılı katkısı)>>

 

Yorumlar

Tinaz Titiz

27.04.2020 18:08:44

Evren tasavvurları’na ilk adımlar: Sorularının önü kesilmemiş kişilerin, ilk çocukluk çağlarından başlayarak evren ile ilgili sorular sormaya başlayarak, giderek gelişen (zaman zaman bütünüyle yenilenen) birer “evren tasavvuru” oluşturmaya başlamaları kaçınılmazdır. Bu bireysel tasavvurların yararlarından birisi kişiyi sürekli bilgi arayışına itmesi, bir diğeri “bilmiyorum” cevabını utanılacak bir mazeret değil, gelişmelerinin ardındaki itici güç olarak kullanmaları, “bilmiyorum ama merak ediyorum ve öğrenemeye çalışıyorum” diyebilmeleridir. Bu bireysel yararın dışında bir de toplumsal yarar beklenmelidir: “Bilmeyen, merak eden ve sürekli öğrenmek isteyen” bireylerin öğrenme kaynaklarından birisi de kendileri gibi “bilmeyen ama merak eden” kişiler olacağına göre, bu öğrenişim (bu sözcüğü ben icat ettim 🙂 ) süreçleri toplumda ortak kavramların oluşmasına yol açabilecektir. Öyle görünüyor ki, “bilmiyorum ama merak ediyorum ve öğrenemeye çalışıyorum” çok verimli bir zihinsel dönüşüm tohumudur.

Yorumlar